ปโมทตีติ อาโมทิตปโมทิตา โหติ ฯ โกเลยฺยกาติ กุลสมฺปนฺนาฯ ปติพฺพตาติ ปติเทวตาฯ วธทณฺฑตชฺชิตาติ ทณฺฑกํ คเหตฺวา วเธน ตชฺชิตา, ‘‘ฆาเตสฺสามิ น’’นฺติ วุตฺตาฯ ทาสีสมนฺติ สามิกสฺส วตฺตปูริกา ทาสีติ มํ ภควา ธาเรตูติ วตฺวา สรเณสุ ปติฏฺฐาสิฯ

11. โกธนสุตฺตวณฺณนา

[64] เอกาทสเม สปตฺตกนฺตาติ สปตฺตานํ เวรีนํ กนฺตา ปิยา เตหิ อิจฺฉิตปตฺถิตาฯ สปตฺตกรณาติ สปตฺตานํ เวรีนํ อตฺถกรณาฯ โกธปเรโตติ โกธานุคโตฯ ปจุรตฺถตายาติ พหุอตฺถตาย พหุหิตตายฯ อนตฺถมฺปีติ อวุทฺธิมฺปิฯ อตฺโถ เม คหิโตติ วุฑฺฒิ เม คหิตาฯ

อโถ อตฺถํ คเหตฺวานาติ อโถ วุทฺธิํ คเหตฺวาฯ อนตฺถํ อธิปชฺชตีติ อนตฺโถ เม คหิโตติ สลฺลกฺเขติฯ วธํ กตฺวานาติ ปาณาติปาตกมฺมํ กตฺวาฯ โกธสมฺมทสมฺมตฺโตติ โกธมเทน มตฺโต, อาทินฺนคหิตปรามฏฺโฐติ อตฺโถฯ อายสกฺยนฺติ อยสภาวํ, อยโส นิยโส โหตีติ อตฺโถฯ อนฺตรโต ชาตนฺติ อพฺภนฺตเร อุปฺปนฺนํฯ อตฺถํ น ชานาตีติ วุทฺธิอตฺถํ น ชานาติฯ ธมฺมํ น ปสฺสตีติ สมถวิปสฺสนาธมฺมํ น ปสฺสติฯ อนฺธตมนฺติ อนฺธภาวกรํ ตมํ พหลตมํฯ สหเตติ อภิภวติฯ

ทุมฺมงฺกุยนฺติ ทุมฺมงฺกุภาวํ นิตฺเตชตํ ทุพฺพณฺณมุขตํฯ ยโต ปตายตีติ ยทา นิพฺพตฺตติฯ น วาโจ โหติ คารโวติ วจนสฺสปิ ครุภาโว น โหติฯ น ทีปํ โหติ กิญฺจนนฺติ กาจิ ปติฏฺฐา นาม น โหติฯ ตปนียานีติ ตาปชนกานิฯ ธมฺเมหีติ สมถวิปสฺสนาธมฺเมหิฯ อารกาติ ทูเรฯ พฺราหฺมณนฺติ ขีณาสวพฺราหฺมณํฯ ยาย มาตุ ภโตติ ยาย มาตรา ภโต โปสิโตฯ ปาณททิํ สนฺตินฺติ ชีวิตทายิกํ สมานํฯ หนฺติ กุทฺโธ ปุถุตฺตานนฺติ กุทฺโธ ปุคฺคโล ปุถุ นานาการเณหิ อตฺตานํ หนฺติฯ นานารูเปสุ มุจฺฉิโตติ นานารมฺมเณสุ อธิมุจฺฉิโต หุตฺวาฯ รชฺชุยา พชฺฌ มียนฺตีติ รชฺชุยา พนฺธิตฺวา มรนฺติฯ ปพฺพตามปิ กนฺทเรติ ปพฺพตกนฺทเรปิ ปติตฺวา มรนฺติฯ

ภูนหจฺจานีติ หตวุทฺธีนิฯ อิตายนฺติ อิติ อยํฯ ตํ ทเมน สมุจฺฉินฺเทติ ตํ โกธํ ทเมน ฉินฺเทยฺยฯ กตเรน ทเมนาติ? ปญฺญาวีริเยน ทิฏฺฐิยาติ วิปสฺสนาปญฺญาย เจว วิปสฺสนาสมฺปยุตฺเตน กายิกเจตสิกวีริเยน จ มคฺคสมฺมาทิฏฺฐิยา จฯ ตเถว ธมฺเม สิกฺเขถาติ ยถา อกุสลํ สมุจฺฉินฺเทยฺย, สมถวิปสฺสนาธมฺเมปิ ตเถว สิกฺเขยฺยฯ มา โน ทุมฺมงฺกุยํ อหูติ มา อมฺหากํ ทุมฺมงฺกุภาโว อโหสีติ อิมมตฺถํ ปตฺถยมานาฯ อนายาสาติ อนุปายาสาฯ อนุสฺสุกาติ กตฺถจิ อุสฺสุกฺกํ อนาปนฺนาฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

อพฺยากตวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

7. มหาวคฺโค

1. หิริโอตฺตปฺปสุตฺตวณฺณนา

[65] สตฺตมสฺส ปฐเม หตูปนิโสติ หตอุปนิโส ฉินฺนปจฺจโยฯ ยถาภูตญาณทสฺสนนฺติ ตรุณวิปสฺสนาฯ นิพฺพิทาวิราโคติ พลววิปสฺสนา เจว มคฺโค จฯ วิมุตฺติญาณทสฺสนนฺติ อรหตฺตวิมุตฺติ จ ปจฺจเวกฺขณา จฯ